Volgens de Britse psychoanalyticus wordt excessief gedrag gevaarlijk als het zelfdestructief wordt. Phillips: “Als ik van chocola hou en er te veel van eet, bederf ik mijn plezier in chocola. Het gaat erom dat je je plezier in stand houdt. En hebzucht is een onbewuste poging om het plezier kapot te maken.”Om mensen te kunnen begrijpen moet je inzicht krijgen in de excessen, stelt de Britse psychoanalyticus Adam Phillips. Zijn boek In onbalans bestaat uit een verzameling essays en beschouwingen over de evenwichtskunst die de moderne samenleving van ons vraagt. Phillips onderzocht wat de mens het meest uit hun evenwicht kan halen. Want niets vertelt meer over onszelf dan onze excessen en onze reacties op de excessen van anderen.
Als iets in evenwicht is dan lijkt het per definitie ook positief te zijn. Over iemand die in de war is zeggen we dat zijn of haar balans is ontregeld. We dienen evenwichtig te oordelen. Waarom streven we naar die evenwichtigheid? Waarom wordt dat als ideaal gezien? In het boek In onbalans buigt Adam Phillips zich over eten, seks, religie en andere zaken, factoren die ons op een of andere manier aan het wankelen kunnen brengen. Mensen met extreem gedrag zoeken de uiterste grens op, met excessief gedrag overschrijden ze die grens. Excessief gedrag is dan ook noodzakelijk om te bepalen waar onze grenzen liggen, dat we een duidelijk besef hebben wat de juiste gedragswijze is.
Misschien kan alleen de weg van overdaad ons leren wanneer genoeg genoeg is. Want dan weet je pas wanneer je de norm overschrijdt. Phillips: “Hebzucht is meer willen dan je kunt krijgen. En het is ook een zelfhulpmiddel voor een staat van gemis. Als ik voel dat ik iets niet heb, wil ik er zeer waarschijnlijk te veel van. Dat is het probleem van hebzucht. In sommige delen van je leven is overdaad waardevol en interessant. En in andere delen is het heel vermoeiend. Je kunt zeggen: Als je opgroeit, ben je aan het uitvinden welke delen dat zijn. Van sommige dingen of mensen wil ik veel hebben. En van andere dingen of mensen wil ik minder. Het gaat om de kwaliteit, niet de hoeveelheid.”
De eenentwintigste eeuw is de eeuw van het exces. We eten te veel, we kijken porno. Philips: “We leven in een tijd van ongelijke soorten van buitensporigheid. Heel veel mensen zijn buitensporig arm en een minder grote groep mensen is buitensporig rijk. Ik vind het heel vreemd dat veel mensen in onze middenklasse nadenken over wat ze gaan eten. Ze gaan naar restaurants. En het is geen geheim, wat het des te interessanter maakt, dat voor veel mensen overleven hun enige fundamentele opgave is. Er is geen overdaad. Alleen de vraag: Heb je net genoeg om te overleven?”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten