Campbell weet waarover ze het heeft. In de jaren tachtig werd ze de eerste vrouwelijke floormanager van de (van oorsprong Amerikaanse) investeringsbank Morgan Stanley in het financiële hart van Londen. Ze hield van de intensiteit, ruwheid en veelzijdigheid van het werk. En ze hield van de druk. Ze vond het fijn om one of the boys te zijn in een wereld die te snel is voor vriendelijkheden en praatjes. Dat ze daarbij, als vrouw, permanent met 1-0 achter stond deed haar weinig. Niet dat ze in de eerste instantie per se in de financiële wereld wilde werken; als afgestudeerd taalkundige werd ze geheadhunt als zogenaamd lateral thinker. Het gebeurde destijds veel dat bedrijven die op de beurs handelden mensen zonder graad in de economische wetenschappen in dienst namen. De aanname was dat deze mensen flexibele denkers waren en beter in staat waren om out of the box te denken. Zo kwam Campbell terecht in een wereld die van seconde tot seconde verandert en waar twijfel onherroepelijk tot verlies leidt.
Na de geboorte van haar zoon kwam het jachtige bestaan van Campbell radicaal tot stilstand. Ze raakte in een zware postnatale depressie en verbleef negen maanden in een kliniek om te herstellen. Na deze periode was alles anders; ze had een kind, haar baan was ze kwijt. Aangezien ze altijd al van schrijven en lezen had gehouden, schoolde ze zichzelf om tot schrijfster. Hoewel Stop op het eerste gezicht misschien handig in lijkt te spelen op de focus die momenteel op de financiële wereld ligt begon Campbell jaren geleden al aan het boek. Met als reden omdat het haar intrigeerde dat destijds niemand geïnteresseerd leek in wat bankiers precies deden. Het beroep was in nevelen gehuld, niemand schreef erover. Terwijl er een ruim aanbod aan fictie was over andere beroepsgroepen met grote maatschappelijke impact, zoals de juristerij of het bedrijfsleven. In Stop benadrukt Campbell hoe onaangenaam het werken kàn zijn in een omgeving vol haantjes, waar de externe druk zo hoog is dat de menselijke maat vaak vergeten wordt.
Emeritus hoogleraar literatuurwetenschap Mineke Schipper schreef Overal Adam en Eva, een boek over de verbeelding van het verhaal van Adam en Eva in de verschillende godsdiensten. Door de eeuwen heen heeft die verbeelding vele incarnaties gekend, maar de kernvraag is dezelfde gebleven; hoe zijn we de volmaaktheid kwijt geraakt? Ze gaat in op vragen waarop bijbel noch koran een antwoord geven; waar lag het paradijs? Was Adam besneden of juist niet? Hadden Adam en Eva een navel?
Er zijn ontelbaar veel verschillende verhalen en interpretaties rondom de legende van Adam en Eva. Het verhaal is eeuwenlang door moslims, joden en christenen gekneed, versterkt en aangevuld. Vele verschillende visies werden er door evenveel vertellers doorheen geweven. Schipper probeert lijn aan te brengen in de vertellingen en probeert verklaringen te vinden. Een van de dingen die ze tracht te verduidelijken is de locatie van het paradijs. In vele lezingen van het verhaal komt het Midden-Oosten als plaats van handeling voor. Men is het daarover echter niet eens. Columbus, bijvoorbeeld, situeert het paradijs ergens aan de Orinoco rivier in Venezuela. Langs die rivier kreeg hij namelijk vruchten van inboorlingen met pratende papegaaien op hun schouders. Aangezien de mensen en de dieren met elkaar konden praten in het paradijs, was Columbus ervan overtuigd dat hij het gevonden had.
Een breed gedragen gemene deler in alle lezingen is in ieder geval de ondergeschikte positie van Eva. Zij komt er al ruim drieduizend jaar bekaaid van af. Vooral in Europese kunst is te zien dat Adam het eerst was, en dat Eva geschapen werd uit een van zijn ribben. Dit geeft een hiërarchie aan, het stelt vast dat Adam het hoofd is en Eva, letterlijk, tweede achter Adam. Voorts is Eva degene die zich liet misleiden, waardoor ze het paradijs moesten verlaten. Daarmee overtrad zij, en niet Adam, Gods gebod. Een van Schippers conclusies in Overal Adam en Eva is dat deze rangorde ooit is aangebracht om een fundamentele ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op te heffen, om een evenwicht te herstellen. Het is volgens Schipper bedoeld om het onrecht dat mannen geen leven kunnen schenken en vrouwen wel te ‘neutraliseren’. Vrouwen kunnen vrouwen én mannen baren, mannen geen van beiden en vroeger wist men niet hoe dat precies kwam. De redenering is dan dat een geslacht dat een dergelijk onrecht is aangedaan, de baas mag zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten